Shivkalin Maharashtra / Marathi Book on History of Maratha Empire / Shivaji Maharaj Era
महाराष्ट्राचा सामाजिक इतिहास : शिवकालीन महाराष्ट्र
कै. वा. कृ. भावे (1885–1963) हे 1930 ते 1940 या काळात ‘केसरी’ चे संपादक म्हणून प्रसिद्ध होते. त्यांनी महाराष्ट्राच्या सामाजिक इतिहासाचा सखोल अभ्यास करून चार ग्रंथ लिहिले ‘मुसलमानपूर्व महाराष्ट्र’ (खंड 1 व 2), ‘शिवकालीन महाराष्ट्र’ आणि ‘पेशवेकालीन महाराष्ट्र’. या मालिकेतील ‘शिवकालीन महाराष्ट्र’ हा ग्रंथ शिवाजी महाराजांच्या काळातील सामाजिक, सांस्कृतिक आणि आर्थिक जीवनाचे चित्रण करणारा आहे.
या ग्रंथात स्वराज्याचा कारभार, चलनव्यवस्था, शिक्षणपद्धती, ग्रामव्यवस्था, धर्मसंस्था, कला, सण-उत्सव, लोकजीवन आणि समाजातील बदल यांचे विलक्षण चित्र उभे राहते. वा. कृ.भावे यांनी केलेला हा अभ्यास केवळ इतिहासनिष्ठ नसून समाजशास्त्रीय दृष्टिकोनातूनही अत्यंत मूल्यवान आहे.
या ग्रंथाची वैशिष्ट्ये :
शिवकालीन समाजरचनेचा सखोल अभ्यास
शिक्षण, धर्म, कला, व्यापार आणि ग्रामजीवनाचा तपशीलवार वेध
सामाजिक प्रश्नांचा ऐतिहासिक संदर्भातून विचार
शिवाजी महाराजांच्या काळातील संस्कृती, आचारविचार आणि जीवनमान यांचे जिवंत चित्रण
‘वरदा प्रकाशन’ने ही दुर्मिळ पुस्तके नव्या पिढीपर्यंत पोहोचवण्यासाठी पुनर्मुद्रण केले असून, महाराष्ट्राच्या सामाजिक इतिहासाचा हा एक अमूल्य वारसा आहे.